Zaštita salate u plasteničkoj proizvodnji

Stručna podrška: mr Gordana Forgić, PSS Sombor

Sa povećanjem spoljašnje temperature vazduha, veoma je teško održavati povoljne temperaturne uslove i relativnu vlažnost vazduha u plasteničkoj proizvodnji povrća. U većini plastenika, u toku proizvodnja salate, blitve i spanaća, zbog poremećaja mikroklimatskih uslova, ostvaruju se povoljni uslovi za pojavu i ostvarenje infekcije mnogim patogenima.

Obilaskom plastenika na području delovanja PSS Sombor, kod proizvođača salate evidentirani su simptomi koji su ukazivali da se radi o plamenjači salate koja može ugroziti proizvodnju salate u svim fazama razvoja biljaka i u svim ciklusima gajenja. Nakon berbe, obolele biljke se kratko čuvaju. Na listovima se javljaju krupne, uglaste pege oivičene lisnim nervima u početku hlorotične, a sa donje strane lista pri višoj vlažnosti vazduha javlja se obilna sporulacija gljive koja se uočava kao beličasta prevlaka. To su reproduktivni organi gljive. Plamenjaču salate prouzrokuje pseudogljiva Bremia lactucae poznata po tome što vrlo lako stvara nove, virulentnije patotipove što otežava njeno suzbijanje.

Razvoju bolesti najviše odgovaraju temperature od 19 do 25 C i povišena vlaga (do 90%), a simptomi infekcije postaju vidljivi nakon 5-7 dana. Zaštita salate od prouzrokovača plamenjače je dosta specifična, jer se salata rano koristi za ishranu u svežem stanju i stoga zaštitu treba bazirati na preventivnim merama i izboru fungicida sa kratkom karencom. Vrlo je važno da proizvođači uzorke sa simptomima bolesti na salati donesu u PSS širom Vojvodine, da bi se sa sigurnošću utvrdilo da li se radi o ovom patogenu. Vrlo je česta situacija da proizvođači simptome plamenjače poistovećuju sa sivom i belom truleži salate za čije suzbijanje se koriste sasvim drugi fungicidi.

Osnovna mera zaštite u ovom periodu jeste dobro provetravanje plastenika, snižavanje vlažnosti zemljišta i relativne vlažnosti vazduha što se postiže optimalnim sklopom setve-veće rastojanje biljaka u redu i između redova, što doprinosi boljem provetravanju i ujedno sprečava da se širenje patogena obavi putem dodirivanja biljaka. Azot je potrebno koristiti u minimalnim količinama i obavezno uklanjati obolele biljke salate i biljne ostatke između dve setve. Za zaštitu primenom fungicida mogu se koristiti fungicidi na bazi aktivne materije azoksistrobin, u koncentraciji primene 0.075%, fungicidi na bazi fosetil aluminijuma u koncentraciji 0,25%, fungicidi na bazi propineba.

NAPOMENA PROIZVOĐAČIMA: NEIZMERNO JE VAŽNO VODITI RAČUNA O KARENCI FUNGICIDA!!!